شیر گاو بطور متوسط 3/8 درصد چربی دارد به این شیر اصطلاحا شیر کامل یا Full Fat گفته می شود. یعنی حالتی که نه از آن چربی ای گرفته شده و نه به آن خامه یا چربی شیر اضافه ای، افزوده شده باشد.
ماست و پنیر
اگر با شیر کامل که تعریف آن را متوجه شدیم، ماست تهیه شود طبیعتا ماست حاصله نیز ماست کاملی خواهد بود. اما در تولید محصول پنیر از شیر کامل (بنا به رویه خاص تولید پنیر)، محصول حاصله در رده محصول پر چرب شیری قرار می گیرد مگر در ابتدا چربی شیرِ کاملِ اولیه تماما گرفته شده باشد (شیر پس چرخ). که در این صورت پنیر حاصل از آن محصولی کم چرب تعریف خواهد شد که نمونه ای از آن پنیر کاتیج است.
کشک
کشک در حالت سنتی از ماستی تهیه می شود که چربی آن به روش کره گیری، برای تولید کره، گرفته شده است پس از این رو کشک در رده محصولات کم چرب لبنی قرار می گیرد.
محصولات پر چرب لبنی
اگر در تولید محصولات لبنی (مثل انواع ماست و فراورده های تخمیری شیری، نوشیدنی ها و دسرهای مختلف لبنی و یا حتی پنیر) درصد چربی شیر اولیه از حالت اولیه و پایه آن (کامل) افزایش داده شود محصول لبنی حاصله ما جز محصولات لبنی پر چرب خواهد بود.
محصولات چرب شیر
محصولات چرب شیر متفاوت از محصولات پر چرب لبنی هستند چرا که این محصولات از بخش چرب شیر بدست میایند مثل خامه، سرشیر، کره و روغن کره (روغن زرد) که همگی به بدلیل گفته شده درصد چربی بسیار بالایی دارند و برخلاف خود شیر، ماست و فراورده ها و نوشیدنی های تخمیری شیری، کشک و پنیر، به لحاظ علم تغذیه جز سهم لبنیات روزانه مصرفی ما در نظر گرفته نمی شوند که دلیل آن را در پست مجزایی توضیح خواهم داد.
لینک مطالب مرتبط در پادکست لبنیات و غذا
اپیزود پنیر کاتیج
اپیزود کره، خامه و سرشیری که لبنیات نیستند.
اپیزود " خامه و سرشیر چه فرقی دارند" ؟
اپیزود " کره یا روغن زرد؟"
