عطر و بوی طبیعی شیر ناشی از بالانس متعادل ترکیبات طبیعی آن است و البته که به همین دلیل نیز بو و طعم شیر دام های مختلف با هم تفاوت دارند چرا که تفاوت هایی از نظر ترکیبات تشکیل دهنده شان دارند. از طرفی هر عامل دیگری که باعث تغییر این ترکیب از حالت متعادل طبیعی خود شود نیز می تواند در ایجاد بو و مزه غیرطبیعی در شیر و محصولات آن اثر گذار باشد من جمله تغذیه، بیماری دام یا دارو هایی که احیانا برای دام بیمار تجویز می شود.

احتمالا شما هم از افرادی بوده باشید که بوی ناخوشایند دامداری و دام را در مصرف بعضی از محصولات شیری تجربه کرده باشید بویی که برای شما تداعی کننده محل نگهداری دام است. متاسفانه برخی افراد این بو را نشانه طبیعی بودن و یا به اصطلاح " ارگانیک " بودن محصول می دانند در صورتیکه این موضوع نه تنها درست نیست که حتی عیب کیفی بزرگی نیز به شمار می رود و این شرایط حاکی از وضعیت نگهداری نامناسب دام چه به لحاظ بهداشتی و چه به لحاظ تغذیه ای است.

این بوی نامطلوب به چند دلیل زیر می تواند در شیرخام اولیه بوجود آمده باشد:

1-    تنفس دادم در فضای آلوده : چنانچه شرایط بهداشتی فضای نگهداری دام نامناسب باشد آن فضا آکنده از ترکیبات بودار مربوط به فضولات دام، تعریق دام، بستر دام و ... است که با تنفس دام وارد بدن دام شده و به شیر دام راه می یابند.

2-    چربی شیر: چربی شیر مستعد جذب ترکیبات بودار است پس چنانچه شیر خام دوشیده شده مدتی در فضای دامداری باقی بماند ورود این ترکیبات بودار ار طریق جذب چربی شیر اتفاق می افتد.

 3-    سوخت و ساز نامناسب دام: در شرایطی که غذای دام کفاف نیاز انرژی اش را ندهد دام از مسیر دیگری کمبود انرژی خود را جبران کرده که در این مسیر ترکیبات کتونی بوداری تولید می شود که با ورود به شیر دام این عیب را بوجود می آورند.  

4-    برخی از میکروبها از جمله برخی از انتروباکتر ها نیز توانایی تولید این ترکیبات بودار نامناسب را دارند.

این نکته قابل توجه است که چنانچه دامی در چنین شرایط نامناسبی باشد، شیرش مستعد ورود میکروب های زیادی نیز خواهد بود و این نه تنها از جنبه های دیگر باعث افت کیفیت شیر خام مذکور می گردد که حتی می تواند در صورت عدم سالم سازی مناسب و صحیح برای سلامت ما نیز مخاطره آمیز باشد.

و این شرایط عموما بیشتر در دامدار های محلی می تواند محتمل باشد یا دامداری هایی که تحت نظارت ارگان های نظارتی بهداشتی نیستند. پس این بو را نشانه ارگانیک بودن و کیفیت خوب این شیرها نگیرید!

و با انتخاب های آگاهانه و صحیح خود به کیفیت محصولات مصرفی تان در جهت سلامتی تان اهمیت بیشتری بدهید.

و اگر با مطالع این پست این سوال برایتان پیش آمده که  "آیا درصنعت میتوان این عیب بوی ناخوشایند را به روش هایی حذف کرد یا کاهش داد؟ " پیشنهاد می کنم با کلیک روی لینک های زیر در ویدیو و فایل صوتی مربوط به این پست، جواب را دریافت کنید.

-        بوی دامداری در شیر و لبنیات

-        چرا شیر بوی دامداری میده؟ آیا این بو نشانه ارگانیک بودن شیر است؟ (کست باکسشنوتو)